Grumman F-9F Panther modeli inşaatı ("Dahta"dan model jet yapımı )

[Emre Kaman]

Aslında çok da uzak değil scaleden ama tabii biraz daha ince detaya girmek lazım

Hakikaten baya bir uzakmis scale’likten, hic yakistiramadim...

 

[Özgür Evren Varol]

Aslında çok da uzak değil scaleden ama tabii biraz daha ince detaya girmek lazım

Evet benim de soylemek istediğim tam olarak bu işte

Buarada bu koltuk panterlerde kullanılandan farklı onu da belirtelim. Resimdeki grumman’ın ilk koltuklarından birisiymiş. Temelde benzeseler de önemli farklar var. Benim “na-skeyl” koltuk daha çok benziyor

şimdi bu koltuk sevdasını bırakıp arkaya ilerleyelim

Yatay stabın tamamlanması elevatör servolarının montajını bekliyordu. Servolar elime geçince bir kez daha montaj alternatiflerini gözden geçirdim ve ilk düşündüğüm yöntemin en uygun olduğuna karar verdim. Bu yôntem aslında bizim F3J yarışma planörlerinin servolarını kanatlara monte etmekte kullandığımız ve kendini ispatlamış bir yöntem. O kanatlarda, özellikle çıkış anında flap servolarına binen yük çok yüksek ihtimalle tüm RC hava modellerinin içinde en yüksek yüklerden birisidir.

Bu yöntemde servoları bazen direk kanat iç yüzeyine epoksi ile yapıştırırdık. Ama bu yöntem servo değiştirirken sorun çıkarabildiği için çoğu zaman bir çerçeve kanada yapıştırılır, servo da bu çerçeve içine oturtulup vidalar ile sabitlenir. Burda da bu çerçevenin bir benzerini elimdeki servolar için tasarladım ve bastım:

Bu çerçeve daha önceden karbon kapladığım yüzeye yapıştırılacak, servo da bu çerçeve içine aşağıdaki gibi oturacak:

Esas mesele bu çerçevenin nasıl bir malzemeden yapılacağı. Başka bir model olsa açıkçası bu bastığım parçayı kullanırdım, ama bu model için kullanmak, hem de elevatör gibi en kritik kontrol yüzeylerinden birinde kullanmak ne kadar mantıklı olur bilmiyorum. Eğer illa 3D yazıcıyı kullanacaksam PETG kullanarak bu çerçeveyi yapmak bir seçenek olabilir, zira PETG gayet sağlam bir malzeme, ama ciddi bir dezavantajı var, yapıştırıcılarla arası iyi değil. Yani bu çerçeveyi PETG den basarsam stabdaki karbon yüzeye yapıştırmak bir mesele olabilir. Çerçevede delikler açıp epoksinin içine girmesini sağlamak gibi yöntemlerle bu yapışmanın gücünü arttırmak mümkün ama yine de çekincelerim var (bir deneme düzeneği kurup böyle bir yapışmanın ne kadar kuvvette koptuğunu ölçmek gibi bir niyetim var). O yüzden en azından şimdilik niyetim konvansiyonel malzeme yani dahta kullanmak.

Plastik çerçeveyi şablon gibi kullanarak 3mm 5 kat kayın kontraplaktan levhalar kestim ve her biri iki kat olacak şekilde iki tane kaba parça oluşturdum.

Bunlar yarın dikkatle ve çok temiz bir şekilde kesilerek (tek rakibim lazer kesim ) çerçeveler oluşturulacak. Eğer servonun boşluksuz oturmasını sağlayabilirsem, o zaman hiç PETG ile uğraşmadan doğrudan bu çerçeveleri yerlerine yapıştırır devam ederim. İçime sinmezse PETG dayanıklılık testine giderim. En azından artık servoların yeri belli olduğu için elevatörde kontrol yekelerinin, menteşelerin vs yerlerini belirleyebilir buralara gelecek blokları yapıştırarak işlere devam edebilirim...

 

[Sumer Yamaner]

Ben de okurken 3D çıktısını ne ile yapıştıracak acaba diye düşünmüştüm hemen. Dahta'dan şaşmamak lazım...
Peki mutlaka düşünmüşsündür de, çerçeveye vidalama kulakları yapıp karbona ahşap bloklar yapıştırıp çerçeveyi vidalamak da mümkün ama herhalde kuyruktaki ağırlığı fazlaca artırır değil mi?

 

[Özgür Evren Varol]

Ben de okurken 3D çıktısını ne ile yapıştıracak acaba diye düşünmüştüm hemen. Dahta'dan şaşmamak lazım...
Peki mutlaka düşünmüşsündür de, çerçeveye vidalama kulakları yapıp karbona ahşap bloklar yapıştırıp çerçeveyi vidalamak da mümkün ama herhalde kuyruktaki ağırlığı fazlaca artırır değil mi?

Abim, bahsettiğin yöntemi doğru anladıysam eğer, ağırlık kaygısından çok yapışma yüzey alanının azalması ve birbirinden bağımsız iki noktaya yükün aktarılması gibi bir çekince var. Karbona bloklar yapıştırırsam zaten çerçeveye gerek yok, servoyu direk bu bloklara vidalarım, ki bu da alternatiflerden biriydi. Ama bu hem toplam yapışma yüzeyini azaltıyor hem de iki yada daha fazla ama birbirinden bağımsız noktalara yükü aktarıyor. Her ne kadar karbonla bir miktar güçlendirdiysem de bu yüzey tam anlamıyla kompozit bir kanadın yüzeyinin özelliklerine sahip değil. Zaten çerçevenin mantığı da tam olarak bu, yükü yüzeye düzgün bir şekilde yayıyor, tabi bir de yapışma alanını arttırıyor...
Yapıştırıcı olarak hysol kullanacağım, bu işler için (dahta/kompozit birleşimleri) en iyi ürün, muhtemelen PETG çerçeveyi de sağlam yapıştırır ama varsayımlar yerine kesinliklerle ilerlemek ilk tercihim şu an

 

[Özgür Evren Varol]

Tartışma kapanmıştır

bu çerçeveler tahminimden de sağlam oldular, servolar da boşluksuz oturuyorlar. Kilitleme sistemini de ekledik mi bu iş tamamdır...

 

[Emre Kaman]

Dahtadan sasma abi

 

[Özgür Evren Varol]

Dahtadan sasma abi

Dahta candır

Servoların yerlerinde kilitlenmesi sistemi de halloldu.

Önce çerçevelerin iki yanına ufak birer parça ekledim.

Böylece çerçevenin bu noktalardaki kalınlığı 9mm oldu.

Servo yerine oturunca standart montaj kulağının üstteki delikleri tam olarak çerçeve ile hizalı hale geliyorlar. Bu kulakların yuvarlak kısımlarını azıcık traşlayıp düzleyince;

çerçeveyle aynı seviyeye geldiler:

Bir paça daha dahta da buraya sokulup vidalanınca servo gayet güzel bir şekilde kilitleniyor:

Artık çerçeveyi staba yapıştırabilirim sanırım...

 

[Mehmet Kucuksari]

Gayet güzel görünüyor, ellerine sağlık Evren hocam

 

[Özgür Evren Varol]

Servo meselesi netleşince kontrol yekesi ve menteşe bloklarına geçebildim.

Kontrol yekesi olarak ortada ball link olacak şekilde iki paralel fiberglass yeke kullanmayı düşündüm. Gerekli ölçümleri yapıp 10mm lik bir balsa bloktan parça kestim, yekeler için de iki kanal açtım.

Ve elevatördeki yerine yapıştırdîm:

Yekeler ve ball link şöyle oturacak:

Diğer taraf için de aynı işi tekrarladım:

Menteşelerin geleceği yerleri de belirleyip yine aynı balsa levhadan bloklar kesip yerlerine yapıştırdım. Her elevatörde 3 menteşe olacak.

önce rende sonra zımpara ile tüm blokları şekillendirdim:

An itibariyle elevatörlerin diğer tarafı kaplanmaya hazır.

Gece yatmadan servo çerçevelerini de şu canavar ile yapıştıracağım, sabaha onlar da kurumuş olacak.

Stab tarafındaki menteşe blokları da yerlerine yapıştırılınca stabın tamamen kaplanmasına gelecek sıra

 

[Özgür Evren Varol]

Önce elevatör pushrod sistemi önizlemesi yapalım:

Sistemin servo tarafında da ball link olacak, ancak elimde var sandığım 4-40 paftanın gerçekte olmaması nedeniyle o tarafın bağlantıları biraz bekleyecek.

ve gecenin son icraati olarak Hysol 9462 kullanılarak yerlerine yapıştırılmış ve kurumaya bırakılmış servo çerçeveleri:

Bu yapıştırma öncesi hem çerçeveler hem de karbon yüzey kaba bir zımpara ile hafifçe “pürüzlendirildi” ve selülozik tiner ile temizlenerek olası yağlardan arındırıldı. Ayrıca çerçevenin altında 5-6 noktaya küçük ve sığ delikler açtım, bunlar da yapışmanın daha iyi olması için.

Hysol macun kıvamında, akmayan bir epoksi türevi, kendi karıştırma ucuyla geliyor:

Bu meret aslında bir çeşit hidrolik karıştırıcı, epoksinin iki bileşeni tüpte ilerledikçe birbirleriyle çok iyi bir şekilde karışıyor ve tüpün ucundan kullanıma hazır karışmış halde çıkıyorlar. Tüp sayesinde de kontrollü bir şekilde istenilen yere uygulanabiliyor.

Kuruma süremiz yaklaşık 7-8 saat. Sabaha kadar ellemek yok sabaha ya gayet güzel yapışmış servo montaj yataklarımız olacak, ya da en baştan yapmamız gereken bir stabımız

 

[Mehmet Kucuksari]

Hysol macun kıvamında, akmayan bir epoksi türevi, kendi karıştırma ucuyla geliyor:

Bu meret aslında bir çeşit hidrolik karıştırıcı, epoksinin iki bileşeni tüpte ilerledikçe birbirleriyle çok iyi bir şekilde karışıyor ve tüpün ucundan kullanıma hazır karışmış halde çıkıyorlar. Tüp sayesinde de kontrollü bir şekilde istenilen yere uygulanabiliyor.

Süper bir şeymiş bu ya

 

[Sumer Yamaner]

Bu karıştırıcının aynısını ameliyatlarda kullanıyoruz.

 

[Ömer Erkan]

...
Hysol macun kıvamında, akmayan bir epoksi türevi, kendi karıştırma ucuyla geliyor:
...

Peki, işimiz bittiğinde karıştırma ucunun içinde kalan ne oluyor? Donmuyor mu? Bir sonraki sefere nasıl tekrar kullanıyoruz?

 

[Sumer Yamaner]

Peki, işimiz bittiğinde karıştırma ucunun içinde kalan ne oluyor? Donmuyor mu? Bir sonraki sefere nasıl tekrar kullanıyoruz?

Valla bizimkinde bir kutudan altı uç çıkıyor. Diğerini bilmiyorum tabii.

 

[Özgür Evren Varol]

Süper bir şeymiş bu ya

İşin içinde kompozit varsa aynen öyle adminim

Bu karıştırıcının aynısını ameliyatlarda kullanıyoruz.

Abim, bu karıştırıcıların en çok kullanıldığı alanlardan biri zaten medikal, diş hekimleri de bolca kullanıyor bizim b.k mühendisliğinde de devasa boyutta olanları var, her saniyede yüzlerce kilo suyu karıştırması gerektiğini düşünüp boyutunu hayal et

Peki, işimiz bittiğinde karıştırma ucunun içinde kalan ne oluyor? Donmuyor mu? Bir sonraki sefere nasıl tekrar kullanıyoruz?

Valla bizimkinde bir kutudan altı uç çıkıyor. Diğerini bilmiyorum tabii.

Benimkinde kaç tane istersen o kadar alıyorsun, 10lu paketlerle satılıyor.

Her kullanımda bir uç çöp oluyor, beraberinde az bir miktar epoksiyle birlikte. O yüzden işleri planlayıp birleştirip tek seferde olabildiğince fazla iş yapmak akıllıca olur. Kuruma süresinin de uzun olması bu açıdan da iyi bir planlama yapmayı gerektiriyor zaten.

Durum raporu: çerçeveler taş gibi sağlam olmuş, uçak bittiğinde bu çerçevelerden tavana asabilirim ônemli bir kilometre taşı geride kalmış oldu böylece!