T-2 Buckeye - Jet Motorlu 3D baskı model yapımı

Hadi gözümüz aydın :thumbup: Modelin uçuşunu da gördük çok şükür :heartxf:

Model bizden km‘lerce uzakta yapılmasına rağmen, sanki yan odamızda yapılmış gibi hissettik. :yuppi:Bunu zaman ayırıp, üşenmeden en ince detayına kadar paylaştığın için bir kez daha teşekkür ederiz kardeşim. :RCKolik:

Instagrama kısa kısa videolar ekledim. Son günlerde instagramın sağı solu belli olmuyor :mad:, bazen izlemeye izin veriyor bazen de hesabı olmayanlara izin vermiyor niyeyse.. İzlenebilmesi umuduyla paylaşıyorum linki:
Bu durumu geçen gün PC’den bir videoyu izlerken ben de yeni fark ettim :rolleyes: İnstagram efendi bu aralar yeni bir şeyler deniyor herhalde :p
 
Ustad, burun dikmesi ve kanat alti kapagindaki hasarin detaylari nedir ? Neresi kirildi, neresi esnedi, sebebi neydi anlayabildik mi ? Inisler cok tadinda gorunuyor videolara bakilinca, sert sayilabilecek bir konma yok acikcasi. Merak ettim sebebini...
 
Hadi gözümüz aydın :thumbup: Modelin uçuşunu da gördük çok şükür :heartxf:

:thumbup::thumbup::halay::halay:

Model bizden km‘lerce uzakta yapılmasına rağmen, sanki yan odamızda yapılmış gibi hissettik. :yuppi:Bunu zaman ayırıp, üşenmeden en ince detayına kadar paylaştığın için bir kez daha teşekkür ederiz kardeşim. :RCKolik:

Bu sefer vakit sorunları nedeniyle benim standartlarımda pek de kaliteli bir paylaşım olamadı malesef ama video serisinin devamı ile kapatırız farkı diye umuyorum :RCKolik::saygilar:

Bu durumu geçen gün PC’den bir videoyu izlerken ben de yeni fark ettim :rolleyes: İnstagram efendi bu aralar yeni bir şeyler deniyor herhalde :p

Facebook işin içine girdi gireli instagramın da tadı kalmadı..

Ustad, burun dikmesi ve kanat alti kapagindaki hasarin detaylari nedir ? Neresi kirildi, neresi esnedi, sebebi neydi anlayabildik mi ? Inisler cok tadinda gorunuyor videolara bakilinca, sert sayilabilecek bir konma yok acikcasi. Merak ettim sebebini...

İnişler pek de tadında denemez dürüst olmak gerekirse, ilk inişte palye gecikti, ikincisi olması gerekenden daha yüksekte stall edildi. Sonuç itibariyle her ikisinde de normal bir inişten daha sert oldu diyebilirim, ama kabul edilebilir sınırların dışında da değildi, yorgun olmayan bir modelde kırılmaması gerekirdi diyebiliriz.
Öte yandan ön dikmenin kırılması doğrudan inişin sertliğinden mi kaynaklandı ondan da emin değilim. Daha çok arka iniş takımında oluşan sorunun bir sonucu gibi geliyor bana. Her durumda, az sonra detaylarını vereceğim üzere, ön dikmede tasarım/baskı özelliklerinden kaynaklanan bir zayıflık var, benim dikmem kırılan ilk dikme değil. Şu an bu modelden uçar duruma ulaşmış bildiğim sadece 3 model var, Chrisin kendi modeli hariç diğer iki model de ilk uçuşlarında bu sorunu yaşadı. Chris ile yazışırken o da çantasında komple bir set burun dikmesini yedek olarak taşıdığını söyledi. Murphy kuralı, adamın yedeği hazır olduğu için onunki kırılmıyor :D

Şimdi gelelim neden niyelere..

Önce ana iniş takımı kapakları:

Ny3c6.png


Yukarıdaki resimde "MLG Fork", "MLG Door2" ve "MLG Door2 Spacer" parçalarına odaklanalım. Montaj sırasında "MLG Door2" ve "MLG Door2 Spacer" parçaları birbirlerine yapıştırılıyor, sonrasında da resimde turuncu çizgilerle işaretlediğim noktalardan bu kapak dikmedeki iki küçük çıkıntıya m2 civata ile tutturuluyor. Tekerleği tutan aks ise (yeşil çizgi) hem kapaktaki hem de dikmedeki delikten geçiyor. Burda o iki civatanın girdiği çıkıntılar (iki küçük kırmızı daire ile işaretledim) sistemdeki en zayıf noktalar. Kapakta aksın geçtiği delik epey büyük, yani aslında aksı tutmak gibi bir görevi yok, daha çok kapakla tekerlek arasındaki mesafeyi ayarlamaya yarıyor gibi görünüyor. İniş sırasında tekerleklerin oturduğu aks ister istemez esniyor, bu esneme kapak tarafındaki deliğin çapı sınırları dahilindeyse sorun yok, ama daha fazla olursa bu sefer aks kapağı yukarı itiyor, o iki civatanın girdiği kısımlar da kolaylıkla kırılıyor kapak dikmeden ayrılıyor. İlk inişte kapak akstan da ayrıldığı için herhangi bir soruna yol açmadı, ama ikinci inişte kapak dikmeden kopmasına rağmen akstan ayrılmadı ve yere sürterek sertçe bir fren yapmaya neden oldu. Tahminimce bu sert ve dengesiz fren aynı zamanda ön dikmenin kırılmasını tetikleyen kuvvetin kaynağı oldu.

Ön dikmedeki zayıflığa değinecek olursak önce bir kesitine bakalım derim:

NyJnt.png


Kırılma tam mavi hattın olduğu yerden gerçekleşti. Aşağı yukarı karbon borunun bittiği yer denebilir. Haliyle noktasal bir kuvvet söz konusu. Bu dikme basılırken dik olarak basılıyor, yani katmanların doğrultusu kırmızı çizgilere paralel. Bu da 3d baskıdaki en zayıf nokta, katmanlar arası tutunma.. Şimdilik ilk çözüm olarak yeni iki dikme bastım, ama bunları basarken dikmeyi dik değil de tablaya 45 derece açılı olacak şekilde bastım, yani katmanlar artık yeşil çizgilere paralel. Bu da içerdeki karbon borudan gelecek olan noktasala yüklerin katmanlar arası bir kesme kuvveti haline dönüşümünü azaltıyor. Dahası bu şekilde basınca katmanlar arası alan, haliyle tutunma gücü de artıyor. Bunun ne kadar işe yarayacağını deneyip göreceğiz.

Beni daha çok endişelendiren ana dikmelerin kırılması. Bizim pist uçuş sezonu boyunca yan rüzgar alıyor, 10km/h altı yan rüzgarla uçtuğumuz zaman kendinizi şanslı hissediyoruz resmen. Ortalamada 15, çoğu zaman 20+ km/h yan rüzgar ile uçup iniyoruz. Bu koşullar da ister istemez ana dikmelere yanal yük binmesine neden oluyor. Bu meretin dikmeleri hayli uzun (ortadan kanat ve kanattan çıkma iniş takımı sonucu), yanal yüklerin oluşturacağı gerilmeler için moment kolu hayli uzun.. Üstüne üstlük baskı oryantasyonları yukarıda ön dikme için bahsettiğim gibi, yani baskının kendisinden gelen bir zayıflık var. Burun dikmesi kırılınca gördük ki model gövde altındaki pito tüpü üzerine oturuyor sorunsuz atlatılıyor, ama ana dikme kırılırsa işler o kadar basit olmayacak. Bu nedenle ana dikmelere de müdahale etmek niyetindeyim.

Aşağıda ana dikmelerin kesiti görülüyor:

NyGPv.png


Benim dikmelerim az birşey farklı, kanat tarafında 12 mm yerine 8 mm dış çaplı bir karbon boru var. az biraz da boyu farklı, ama bunun dışında sistem tamamen aynı. Ön dikmede olduğu gibi bir set 45 derece açıyla basılmış ana dikme yaptım kendime ama bunun da yetersiz kalacağından yana endişelerim var, o yüzden daha sağlam bir modifikasyona yöneldim. Niyetim şu; içi boydan boya boş olan bir dikme basıp içine bir uçtan diğerine kadar uzanan 12x10 mm karbon boru yapıştıracağım. Tekerlek tarafındaki 12x10 mm lik karbon boruyu tam 3d baskı parçanın bittiği hizadan kesip içine 10x8 mm lik karbon boru yapıştıracağım. Bu boru dikme içindeki borunun içinde teleskopik hareket yapacak şekilde alıştırılacak. Kanat tarafında da yine teleskopik mantıkla iç içe 10x8 ve 8x6 mm lik karbon borular gerekli uzunluklarda kesilip yapıştırılacak. Böylece aslında ana dikme retract içinden giren parçadan tekerleğin bağlandığı noktaya kadar yapısal olarak karbondan oluşan, üzerinde yarı-fonksiyonel (makaslar ve kapak bağlantıları için) 3d baskı parça giydirilmiş bir sistem olacak.

B planı olarak da uygun çap ve boylarda aluminyum kütüklerim yolda :) her üç dikmeyi de tornada aluminyumdan işlemek nihai çözüm olarak beklemede :)
 
İniş sırasında tekerleklerin oturduğu aks ister istemez esniyor, bu esneme kapak tarafındaki deliğin çapı sınırları dahilindeyse sorun yok, ama daha fazla olursa bu sefer aks kapağı yukarı itiyor, o iki civatanın girdiği kısımlar da kolaylıkla kırılıyor kapak dikmeden ayrılıyor.
Net anladim problemi, enteresan bir tasarim yaklasimi olmus aksa endeksli sabit parca... Kopacagi asikar...
İnişler pek de tadında denemez dürüst olmak gerekirse
Yok be agacim, gorsen buradakilerin nasil indiklerini, arkam donukken gum sesini duyunca hah simdi indiler diyip motor calistirmaya gidiyorum, o kadar diyeyim :):):)
yüklerin katmanlar arası bir kesme kuvveti haline dönüşümünü azaltıyor
Yetmez ama EVET :)
B planı olarak da uygun çap ve boylarda aluminyum kütüklerim yolda :) her üç dikmeyi de tornada aluminyumdan işlemek nihai çözüm olarak beklemede :)
Hah iste, alunyoncu yok mu oralarda diyecektim ki gercek cozum onerisini geldi, ne o oyle plastik laylon falan, olursa alunyon olacak dikme dedigin... Dikme milletine yuz vermeye gelmiyor bak, hemen alunyonunu istiyor... Ucagi operasyondan cekmeden adim adim kompozite (biliyorum bu hali de kompozit de anladin onu) cevirirsen sasirmayacagim :p:p:p

Gelismeleri takipteyim... :saygilar:
 
Net anladim problemi, enteresan bir tasarim yaklasimi olmus aksa endeksli sabit parca... Kopacagi asikar...

Bana da enteresan geldi tasarım, ama bunları benden başka kırabilen de yok :D :D hem de her inişte bir taraf! Belki ben bişeyleri yanlış bastım veya monte ettim bilmiyorum. Az önce yazmayı unuttum, biryandan tekerlek aks yataklarına da ufak bir modifikasyon yapıyorum, yatakların iç çapını 4mm den 5 mmye çıkardım ve beraberinde m4 civata aksın üzerine giydirilecek, dış çapı 5mm olan, bir ucu flanşlı bir aluminyum parça işledim tornada. Bu yeni aksla birlikte kapak ile aks arasındaki ilişkiyi sonlandırmak niyetindeyim. Yeni kapaklardaki "spacer" parçasını ya hiç kullanmayacağım ya da aksı daha kısa tutup o parçanın deliğinden geçirmeyeceğim.


Yok be agacim, gorsen buradakilerin nasil indiklerini, arkam donukken gum sesini duyunca hah simdi indiler diyip motor calistirmaya gidiyorum, o kadar diyeyim :):):)

:lol::lol:

Sui misal emsal teşkil etmez!

Hah iste, alunyoncu yok mu oralarda diyecektim ki gercek cozum onerisini geldi, ne o oyle plastik laylon falan, olursa alunyon olacak dikme dedigin... Dikme milletine yuz vermeye gelmiyor bak, hemen alunyonunu istiyor... Ucagi operasyondan cekmeden adim adim kompozite (biliyorum bu hali de kompozit de anladin onu) cevirirsen sasirmayacagim :p:p:p

Aluminyum kesin çözüm zaten herkes biliyor bunu. Ama baştan ona gidersek alternatif yöntem geliştiremeyiz :D Daha önce de yazdım, misal Me-262 için de daha skeyl görünen iniş takımları yapabilmek için 3D baskıyı kullanma fikri cazip geliyor. Aynı şeyi aluminyumdan yapmaya kalkarsan CNC işleme kaçınılmaz, bu da her zaman için pratik bir sonuç değil. Hibrit sistem, yani karbon ve 3D baskı plastik bir arada olacak şekilde bir çözüm bulunabildiğinde hem skeyl hem güvenilir hem de hafif iniş takımları yapmak olası. Bunun peşindeyim :saygilar:
 
Bu yeni aksla birlikte kapak ile aks arasındaki ilişkiyi sonlandırmak niyetindeyim
Kapak problemi cozulur bu durumda...
Sui misal emsal teşkil etmez!
Idealistlik guzel sey ne diyeyim, ben ilaca baslicam bu gidisle, tedavi ettirilmesi gereken problem
Bunun peşindeyim :saygilar:
Sponsor da senin pesinde olsa amenna da, onca caaanim emek dikme yuzunden ziyan olsaydi gercekten uzulurdum. Birebir yasadigim icin biliyorum ne fedakarliklarla bu hale geldigini modellerin...

Gonuller seninle...:saygilar:
 
Videonun başında taksi yaparken iniş takımlarının asfaltın pürüzleri yüzünden titremesini görünce normal mi acaba diye düşünmüştüm.
İzlerken kaptırmışım, sanki pilot benim, inişte kırıldığı anda uçağa bişey olacak diye heyecan yaptım. :lollol:
 
İniş takımları ile ilgili güncelleme yapmakta fayda var galiba :D

Bu haftasonuna kadar, adam akıllı atolyeye girip çalışamamıştım, ama arada sırada "küçük ziyaretler" yaparak iniş takımlarını daha iyi hale getirmeye çalıştım. İlk olarak akslara el attım, mevcut sistemde akslar m4 civata ile yapılıyor. Elimde iç çapı 4mm olan rulman veya yatak olmadığı için 3d baskı ile PETG yataklar basmıştım, bunlar kısa vadede sorunu çözse de uzun ömürlü olmuyorlar malesef, özellikle de civata gibi dişli bir aks üzerinde dönmek hızlıca aşınmalarına neden oluyor. İlk iş olarak bu aks/yatak meselesine el attım. Tamiya F-350 kamyonetimin tüm mekanik aksamını rulmanlarla değiştirdiğimde elimde bir dolu bronz yatak kalmıştı, bunların iç çapı 5 dış çapı 11 mm ve kalınlıkları da 4 mm. Lepistesin jantlarındaki rulman yatakları da 11mm dış çaplı ve 4mm kalınlıklı rulmanlara göre tasarlanmış, yani bu burçlar bu yuvalara tam oturuyor. Tabi jantlar 4 mm aksa göre tasarlanmış, o yüzden ilk iş olarak jant göbeklerindeki akıns geçtiği deliği 6 mm ye genişlettim. Sonra da bu yataklarla kullanabileceğim flanşlı bir aks üretimine giriştim. Elimdeki malzemeleri kurcalarken Deniz'in eski bisiklet veya araba gibi üzerine bindiği oyuncaklardan birisinden yağmalanmış 8 mm çaplı çelik bir şaftı gözüme kestirdim. Torna başına geçip bu şaftı işlemeye başladım.


Önce aksın bir ucunu m4 diş açılacak çapa indirdim.

NFoXK.jpg


Tekerleğin oturacağı yeri de 5mm çapa indirip diğer uçta bir flanş bıraktım.


NF4uQ.jpg


NF919.jpg


Aksın dikmeye girecek tarafına m4 diş açtım:

NFB9V.jpg


NFJ2e.jpg


NFAqF.jpg



Parçayı kütükten ayırdım:

NFGmY.jpg


NFXDh.jpg


Flanş tarafının dış yüzünü düzelltim:

NFZrc.jpg


Sonrasında da bu dış yüzeylere dremelle uygun genişlik ve derinlikte bir çentik açıp düz tornavida ile sıkılıp gevşetilebilecek hale getirdim. Bu şekilde iki tane ana iniş takımları için bir tane de burun iniş takımı için akslar ürettim:

NFlUw.jpg
 
Akslar ve yataklar meselesi hallolunca dikmelere geçtim. Malum öncelikle 3D baskı alternatiflere şans vermek niyetindeyim demiştim, kırılan ön dikmenin yerine, yatayla (isteyen düşeyle de kabul edebilir) 45 derece olacak şekilde yeni dikmeler basmıştım. Bu dikmeyi kullanarak yeni bir ön dikme toparladım.

NoNw6.jpg


NoQUt.jpg


Öte yandan, son iki haftasonu uçuşa gidememiş olmam ve normal bir uçuş sezonumuzun sonuna doğru yaklaşıyor olduğumuz için, gereksiz zaman kayıpları yaşamamak ve kalan sürede olabildiğince uçabilmek adına aluminyumdan "evladiyelik" dikmeleri yapmaya da giriştim. Bu amaçla bir süre önce uygun çapta 6061 T651 aluminyum kütükler sipariş etmiştim. Bu kütükler perşembe günü elime ulaşınca haftasonu işe koyuldum, önce ön dikmeyi sonra da ana dikmeleri işledim.
Orjinal tasarımda dikmenin sabit kısmı ile hareketli kısmının bağlantısı "makaslı" sistem. Bunu benim tornada birebir yapmam imkansız. Tek parça işlemek için CNC freze işi gerektirir ama o da şu aşamada epey uzun iş, ben de hızlı olması adına "hibrit" bir tasarıma yöneldim. Orjinal dikmelerin tasarımını kullanarak, uçlarındaki makasların monte edileceği kısımları ayırdım, iç çaplarını biraz daha genişleterek bastım:

NoiSv.jpg


Dikmeleri de uçlarında bu parçaların oturmasını sağlayacak yuvalar olacak şekilde tornada işledim

NozKm.jpg


3D baskı parçaları da bu yuvalara tornada epey bir sıkı geçme olacak şekilde presleyerek geçirdim.

NoIBH.jpg


NoP2D.jpg


NoWvg.jpg


NoryW.jpg


NowfZ.jpg


Ana iniş takımı dikmelerinin retractlara girecek kısımlarını da 8mm çapa indirdim, böylece dikmenin sabit kısmı tek parça olarak retract yuvasına oturuyor.
Ön dikmenin en üst kısmına, yön kontrol sisteminin çelik çubuğunu monte edip sıkıştırmakta kullanılacak setuskurları için radyal doğrultuda iki delik delip diş açmam gerekecek. Buna ilaveten hallolması gereken son nokta da makaslar olacak. 3D baskı parçalar halihazırda elimde, ancak hem farklı bir malzemeden (polikarbonat) 3D baskı ile denemek istiyorum hem de freze ile aluminyumdan işleme niyetim var. Haftasonuna kadar aluminyum işleme işini çıkartırsam o makaslarla uçarım, olmazsa 3D baskı makaslarla devam.
 
Torna başına geçip bu şaftı işlemeye başladım.
Kardeşim senin torna çalışmalarını takip etmek bizler için ayrı bir keyif. :heartxf: Şahsen bu işleri görünce sanki kendim de yapabilecek gibi hemen bir torna almak istiyorum. :D
 
İniş takımlarında son durum:

Aluminyum parçalara ilaveten daha önce bahsettiğim polikarbonat ile 3 boyutlu baskılara başladım. Polikarbonat (PC) özünde hayli sağlam ve sert bir malzeme, ama daha önceki denemelerim pek başarılı olmamıştı, basım açısından zor bir malzeme, hem hayli yüksek sıcaklıklar istiyor hem de çarpılmaya çok müsait. Yakın zamanda Prusanın kendi filament markası olan Prusament'in de bir Polikarbonat alaşımı çıkardığını duydum. Alaşım diyorum çünkü normal PC içine 3 boyutlu baskıyı kolaylaştıracak malzemeler katarak hem kolay basılacak hem de PC'nin mekanik özelliklerini olabildiğince korumayı hedefleyen bir karışım yapmışlar. Biraz araştırınca genel olarak başarılı bir karışım olduğunu gördüm, zaten toplu bir filament alma durumum vardı, bunu da ekledim sepete. İlk kez de dün iniş takımı parçaları için deneme fırsatım oldu. Aşağıda gri görülen parçalar PC ile basıldılar:

Nob6V.jpg


Yukarıda da bahsettiğim gibi PC basmak yüksek sıcaklıklar istiyor. Dilimleme sırasında prusaslicer içinde verilen standart ayarları kullandım. O.6mm nozzle ve 0.35 m tabaka kalınlığı ile bastım parçaları. (teorik olarak nozzle çapı ve katman kalınlığı arttıkça parçanın sağlamlığı da artıyor.) Baskı sırasında nozzle 275, tabla 110 derecede oluyor:
NoRdz.jpg


Ana iniş takımı baskısı sırasında çekilmiş bir foto, iç kesitini göstermesi açısından faydalı. Baskıları 6 çeper ve %50 kübik dolgu ayarıyla yaptım. Bu parçalar belki de modelde en çok yüke maruz kalacak parçalar, sağlam olmaları gerek.
NoYSA.jpg


Tamamlanmış baskı. Buarada basılan parçanın tabana tutunması o kadar güçlü ki araya ayırıcı katman olarak pritt türü bir yapıştırıcı sürmek gerekiyor :) Filamentle birlikte bu yapıştırıcıyı da yollamışlar neyse ki :D

İlk deneme olmasına rağmen sorunsuz bir şekilde baskı tamamlandı, bu da hayli umut verici ve mutlu edici bir sonuç oldu tabii ki :) bunu görünce hemen diğer parçaları da aynı ayarlarla basmaya başladım. Niyetim iniş takımlarındaki tüm PLA parçaları bunlarla değiştirmek.
NovzK.jpg
No7OQ.jpg


Prusamentin tüm filamentlerine uyguladığı, her bir tekerleğe özel tüm bilgierin olduğu bir veritabanı uygulaması var. Bu QRcode u taradığınız zaman veya kodu siteye girdiğiniz zaman bizzat bu tekerleğe ait tüm ölçüm ve uzunluk vs verilerine ulaşabiliyorsunuz. Daha da önemlisi, gelen filemantlerimin hepsi çok taze üretilmişlerdi, daha önce "bayat" filamentle boğuşup eziyet çekmiş birisi olarak beni çok mutlu etti :)
NoVB9.jpg



Bugün veya en geç yarın tüm parçaların basımı tamamlanır ve yeni iniş takımlarını yerlerine monte ederim diye umud ediyorum. Bir aksilik olmazsa haftasonu kuşumuzu yeniden göklere çıkartabileceğiz :thumbup::thumbup:
 
Fusion'da simulasyon ozelligini hic denedin mi ustad ? Hazir somut bir vaka varken elimizde, bir gerilme simulasyonu nasil olurdu acaba diye dusunmuyor degilim...

Yoha... ile baslayan, turkcemize "Yok artik" :lol: olarak cevrilen kelimeyi kurabilirsin, haksiz da sayilmazsin... Ancak kutsal IMAC hakem rehberinde de dedigi gibi, "Our reference shall be the perfection" :saygilar:

@Sarven Bedikoğlu da destek atar, konu hareketlenir, daha da ogretici olur sankim... Hatta destek de atmasin, direk kendi yapsin da gorelim, bakalim yapabiliyor mu ? :p:p:p